Σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις στο μάθημα των θρησκευτικών

Εισήγηση στην Δ’ επιμορφωτική ημερίδα θεολόγων Ηπείρου, Κέρκυρας και Λευκάδας, στη Λευκάδα Φεβρουάριος 2009

Χρήστος Ν. Κουτσούκης

Θεολόγος Γυμνασίου Ανέζας Άρτας

Από το 2006 με τις αλλαγές των αναλυτικών προγραμμάτων και των σχολικών βιβλίων, το μάθημα των Θρησκευτικών απέκτησε σαφή παιδαγωγικό προσανατολισμό. Άρχισε να απομακρύνεται από τον κατηχητισμό και να αποκτά τα εφόδια εκείνα που θα το βοηθήσουν να πετύχει τον στόχο του. Ένας στόχος που ταυτίζεται με το οικουμενικό πνεύμα της Ορθοδοξίας, στόχος που επιβάλει τον παραμερισμό του οποιουδήποτε κατηχητικού και απολογητικού προσανατολισμού και τη σύνδεση του με τα σύγχρονα υπαρξιακά και κοινωνικά προβλήματα του ανθρώπου και της εποχής μας. Γίνεται ένα μάθημα πλουραλιστικό και ¨ανοιχτό¨ ένα μάθημα σύγχρονο, λαβαίνοντας πάντα υπ’όψιν, ότι ο Χριστιανισμός είναι θεμέλιο του ευρωπαϊκού πολιτισμού και η ορθοδοξία η μεγάλη πνευματική κληρονομιά του ελληνικού πολιτισμού. Όσον αφορά τα σχολικά βιβλία, όπως συμβαίνει και σε όλα τα μαθήματα της εκπαίδευσης, τα θρησκευτικά έχουν και καλά και προβληματικά σχολικά βιβλία. Η φυσιογνωμία και ο χαρακτήρας του μαθήματος των Θρησκευτικών, δεν εξαρτάται από τα καλά ή κακά αναλυτικά προγράμματα, τα πετυχημένα ή απορριπτέα σχολικά βιβλία. Εξαρτάται από εμάς τους διδάσκοντες.

Advertisement

Το μάθημα των θρησκευτικών: Η ουσία και η εθνική σημασία του

Εισήγηση στην Δ΄ Επιμορφωτική Ημερίδα των Θεολόγων Ηπείρου, Κέρκυρας και Λευκάδας – Λευκάδα, 7/2/2009

Πρωτοπρ. Γεώργιος Δ. Μεταλληνός, Ομότιμος Καθηγητής Παν/μίου Αθηνών

-Α-

Οι υποστηρίζοντες την απαλλαγή των μαθητών από το Μάθημα των Θρησκευτικών ισχυρίζονται, ότι, όπως διδάσκεται σήμερα δεν προσφέρει γνώσεις, αλλά «θρησκευτική κατήχηση βιωματικού χαρακτήρα» και είναι συνεπώς, «καθαρά ομολογιακό» και μάλιστα «μονοφωνικό». Υποστηρίζουν δε, συγκεκριμένα¹, ότι ικανοποιεί εν πρώτοις την στοχοθεσία της Εκκλησίας, «η οποία μέσω ενός κρατικού μηχανισμού μεταδίδει τις θρησκευτικές της πεποιθήσεις, αναζητώντας ακροατήριο» και «κατά δεύτερον ικανοποιεί το κράτος, το οποίο χρησιμοποιεί την θρησκεία … για τον κοινωνικό έλεγχο μέσω της ηθικοποίησης των πολιτών του και -τέλος- ή μήπως πρωτίστως; ικανοποιεί επαγγελματικά μια κοινωνική ομάδα, η οποία προασπίζεται τα συλλογικά της συμφέροντα έναντι του συλλογικού αγαθού. Ποια είναι η λύση;» ερωτά. Και απαντά: «Κατάργηση τώρα». Επί πλέον, ο ομολογιακός χαρακτήρας του μαθήματος θεωρείται επικίνδυνος, «δεδομένης της μόνιμης ροπής των θρησκειών και των Εκκλησιών προς τον φονταμενταλισμό και την παραδοσιοκρατία». Πρόκειται για συνθηματολογία, φυσικά, προσδιοριζόμενη από το πνεύμα και τις στοχοθεσίες της Νέας Εποχής. Η απάντηση όμως είναι, ότι η θρησκεία δεν οδηγεί στην τρομοκρατία, αλλά η πολιτικοποίηση και χρήση της από τις πολιτικές δυνάμεις. Και αυτό συμβαίνει όχι μόνο στο Ισλάμ, με την «ρέμπελη» τρομοκρατία του, αλλά και στις ΗΠΑ, με την αναφορά σε «Ιερό πόλεμο», που συνιστά την «νόμιμη» τρομοκρατία της Νέας Τάξης.

Το μάθημα των θρησκευτικών μεταξύ «προοδευτισμού», «φοβικότητας» και «προχειρότητας»

Εισήγηση κ. Τριανταφύλλου Σιούλη, Σχολικού Συμβούλου Θεολόγων

Κύριοι σύνεδροι,

Εν μέσω θέρους, προέκυψε το γνωστό σε όλους θέμα για την απαλλαγή των μαθητών από το μάθημα των θρησκευτικών. Και άρχισε μια συζήτηση στη συνέχεια σχετικά με τον χαρακτήρα του, τη φυσιογνωμία του, το περιεχόμενό του. Μιλούσαν όλοι, ανεύθυνοι άνθρωποι ως υπεύθυνοι, άσχετοι ως σχετικοί και εκ του «προχείρου», με περίσσιο «προοδευτισμό» άνθρωποι του λεγόμενου προοδευτικού χώρου που καμία σχέση δεν έχουν με το αντικείμενο. Και πολλοί από τους θεολόγους, άνθρωποι του χώρου εννοείται, παρασυρόμενοι σε μια διελκυστίνδα, άλλοτε δικαιολογημένα και άλλοτε αδικαιολόγητα, άρχισαν να σκέπτονται, να ενεργούν και να πράττουν «φοβικά».